چگونه بیلیارد بازی کنیم؟

بیلیارد یک بازی مهیج است که با استفاده از 15 توپ رنگی یعنی 7 توپ تک رنگ و 7 توپ دو رنگ انجام می شود و یک توپ شماره 8 که نقش بسیار مهمی در این بازی دارد. در این نوشته از سایت بازیزا می توانید تاریخچه بازی بیلیارد و نکات و قوانین مرتبط با این بازی سرگرم کننده و جذاب را بخوانید.

فهرست مطالب

• تاریخچه بازی بیلیارد
• وسایل مورد نیاز بازی بیلیارد
• آشنایی با میز بیلیارد
• نحوه انجام بازی و قوانین آن
• اصطلاحات بیلیارد
• انواع بازی های بیلیارد
• قیمت میز بیلیارد
• باشگاه ها، سالن ها و مراکز بیلیارد در تهران
• بیلیارد به سبکی متفاوت
• سخن پایانی
• سوالات متداول

تاریخچه بازی بیلیارد

تاریخچه این بازی بسیار مفصل است. نکته جالب این جا است که بیل یارد توسط پادشاهان، روسا، بانوان، افراد معمولی و…. به صورت یکسان انجام می شده است. تا قرن 15 این بازی در اروپا بر روی چمن انجام شده و پس از آن به مرور به مکان های سربسته منتقل می شود.

عبارت بیلیارد از زبان فرانسه و از کلمه بیلارت به معنی چوب سفت و محکم گرفته شده است. در سال 1600 چوب بیلیارد ساخته شد. تجهیزات بیلیارد به دلیل انقلاب صنعتی پس از سال 1800 در انگلستان با سرعت زیادی توسعه یافت.

وسایل مورد نیاز بازی بیلیارد

• چوب: طول این چوب یک متر و 47 سانتی متر بوده و شامل نوک، بدنه و دسته است.

• نوک: طول این قسمت 1.27 سانتی متر است و یک قسمت کائوچوبی در قسمت فوقانی آن قرار دارد.

• بدنه: قسمتی است صاف، صیقلی، کم پهنا و بلند

• دسته: این قسمت به صورت مخروطی است که به طرف میانه و نوک پیش می رود. دسته عریض ترین قسمت چوب بیلیارد است. معمولا وزن چوب بیلیارد باید بین 510 تا 595 گرم باشد.

• میز بیلیارد: این میز دارای 137.155 سانتی متر عرض و 274.23 سانتی متر طول است. یک رویه سبز آن را پوشش می دهد و دارای 6 کیسه است که 4 تای آن در گوشه ها و دوتای آن در اطراف میز قرار گرفته است.
• توپ بیلیارد: زمانی توپ ها می بایست از عاج، ترکیبات دیگر و خاک رس ساخته می شدند، اما امروزه جایگزین های پایدارتری دارند. توپ های آسیایی از رزین های پلی استری ساخته می شوند و این باعث می شود که برای تولید ارزان تر باشند.
• مگنت: وسیله ای است که برای نگهداری گچ از آن در حین بازی استفاده می‌شود.
• راک یا مثلث: یک شی سه گوش که بازیکن برای مرتب کردن توپ ها از آن استفاده می کند.
• گچ: وسیله دیگری که در بازی از آن استفاده می شود گچ است. نوک کائوچوبی چوب را باید به گچ آغشته کرده تا بتواند به ما در هنگام ضربه زدن به توپ کمک کند.
• رست: وسیله ای شبیه به چوب بیلیارد است با این تفاوت که  در نوک چوب یک سر ضربدری قرار دارد. از این ابزار برای زمانی که بازیکن نمی تواند با دست خود تکیه گاه مناسبی برای ضربه به توپ سفید ایجاد کند، استفاده می شود. رست در دو مدل وجود دارد:

1. رست معمولی
2. رست اسپایدر

آشنایی با میز بیلیارد

• این میز بازی برای استفاده شماست! اگر شما وضعیت هندسی خود را بدانید، می‌توانید از آن برای شلیک به هدف استفاده کنید.
• کناره میز که از آن جا اولین بازیکن ضربه آغاز بازی را می زند ریل کوتاه یا نوک ریل گفته می‌شود. طرف مقابل ریل، فوت ریل یا پای ریل است و ریل‌های بلندتر، ریل‌های جانبی نامیده می‌شوند.
• ناحیه عقب میز که از آن جا ضربه می‌زنید، یعنی پشت خط آغاز، کیتچن (آشپزخانه) گفته می‌شود.
• طرفداران بازی بیلیارد بر روی میزهای گرم بازی می‌کنند؛ زیرا گرما می‌تواند به‌راحتی باعث حرکت توپ‌ها شود.
• رنگ میزهای بیلیارد سبز است؛ بنابراین شما مدت زمان طولانی‌تری می‌توانید به آن نگاه کنید. ظاهراً انسان‌ها بارنگ سبز بیشتر از رنگ‌های دیگر ارتباط برقرار می‌کنند. اگرچه می توانید میز خود را در هر رنگی که می خواهید خریداری کنید، اما باید رنگی را انتخاب کنید که چشم را نزند. رنگ قرمز، ارغوانی و امثال اینها ممکن است در یک نگاه زیبا به نظر برسند، اما خستگی چشم خیلی زود حادث می شود.

نام حفره های میز بیلیارد

میز بیلیارد شامل ۶ کیسه یا حفره است که corner pocket ،liner pocket و pocket points اسامی حفره‌های گوشه میز و side pocket نام حفره‌های طرفین میز هستند.

نحوه انجام بازی و قوانین آن

• ابتدا باید توسط یک مثلث توپ های خود را به صورت موازی با عرض میز قرار دهید. مثلث توپ باید در وسط ردیف سوم واقع شود. پس از چیدن توپ ها، در قسمت یک چهارم آخر میز باید توپ سفید قرار بگیرد و با یک ضربه مثلث را شکسته و توپ ها پخش شوند و با بریک بازی را شروع می کنید. اگر 4 توپ یا کمتر به باندها برخورد کند عمل شکستن انجام می شود.
• در صورتی که پس از شکستن، شار پاکت شود، دوباره کسی باید ضربه را بزند که عمل شکستن را انجام داده است. در صورتی که توپ پاکت نشود، نوبت به بازیکن دوم می رسد.
• اگر پس از عمل شکستن، توپ سفید پاکت شود، حریف توپ را برداشته و با حق انتخاب در هر نقطه از یک چهارم اول می تواند توپ سفید را قرار داده و بازی را ادامه دهد. توجه داشته باشید در صورتی که پس از شکستن، ایت بال پاکت شود، بازی از اول آغاز می شود.
• بعد از تعیین نوع توپ ها، بازیکنان باید سعی کنند تا تمامی شارهای خود را پاکت کنند.
• قبل از زدن ضربه باید شار و پاکت مشخص شود و در صورتی که شار مورد نظر وارد پاکت نشود، نوبت بازی به حریف می رسد.
• پس از تمام کردن شارها باید تلاش برای پاکت کردن ایت بال انجام شود. در صورتی که بازیکن در هنگام ضربه زدن به ایت پیتوکی را مرتکب شود، بازی را باخته است.

اصطلاحات بیلیارد

در این بازی اصطلاحات زیادی به کار می رود که در ادامه به آن ها می پردازیم.

پیتوک Cue Ball: یک توپ سفید است که شماره ندارد و در بازی، شما فقط حق ضربه زدن به آن را دارید.

توپ هدف Object Ball: اولین توپی است که در مدت زمان بازی به آن ضربه می زنید.

Break: نخستین ضربه ای که در ابتدای بازی زده می شود. زمانی که بازی آغاز می شود، بازیکنی که از پیش تعیین شده است& اولین ضربه بازی را توسط پیتوک به سمت توپ های مرتب شده می زند و به این صورت بازی استارت می خورد.

Pocketing a ball: این اصطلاح دقیقا مربوط به زمانی است زمانی که یک توپ به داخل پاکت می رود. به این عمل sinking نیز گفته می شود.

Scratch: زمانی که نتوانید توپ طرف مخالف را در پاکت وارد کنید scratch می گیرید و یا اصطلاحا جریمه می شوید.

Frozen: این واژه درست زمانی به کار برده می شود که توپ هدف به یک توپ دیگر و یا به دیواره ها میز چسبیده باشد.

Banking a shot: در صورتی که شما به پیتوک ضربه  بزنید و پیتوک به توپ هدف و توپ هدف به دیواره میز برخورد کند و به داخل یکی از پاکت ها رود، این معنا را دارد که شما خیلی خوب بازی می کنید و یا این که بسیار فرد خوش شانسی هستید.

Combination: این مسئله زمانی رخ می دهد که ما به پیتوک ضربه بزنیم، پیتوک نیز به یکی از توپ های ما و توپ ما به توپ هدف ضربه وارد کند و آن را به سمت سوراخ هدایت کند.

شار: توپ های رنگی که در طول بازی باید آن ها را پاکت کرد.

وگل: چهار پاکت که در چهار طرف میز قرار دارند.

شارها

در ایت بال سه نوع شار وجود دارد که به دو دسته تک رنگ و دو رنگ تقسیم می شود. از شار شماره 1 تا 7 تک رنگ است. شار شماره 8 ایت بال و شار شماره 9 تا 15 دو رنگ است.

پیتوک

خطاهای بازی بیلیارد را پیتوک می گوییم. این پیتوک ها عبارتند از:

1. توپ سفید به هیچ شاری برخورد نکند.

2. توپ سفید به ایت بال برخورد کند.

3. توپ سفید قبل از برخورد با توپ خودی به توپ حریف برخورد کند.

4. اگر بازیکن قبل از تمام شدن شارها ایت بال را پاک کند.

5. در صورتی که بازیکنی ایت بال را از میز بازی بیرون بیندازد، بازنده بازی است.

انواع بازی های بیلیارد

بازی بیلیارد به سه رشته؛ پول (pool)، اسنوکر (Snooker)، کارامبول (carom ball) تقسیم می شود. هر یک از این رشته ها دارای زیر شاخه هایی هستند که در ادامه به صورت مجزا توضیح داده خواهد شد. قابل توجه است که بیلیارد دارای بازی های بسیاری است. بعضی از این بازی ها رسمی هستند و بعضی را کلاب ها و باشگاه ها برای تنوع ساخته اند.

سبک pool و زیر مجموعه های آن

سبک pool که در آمریکای شمالی معمولا به آن pocket billiard می گویند شامل زیر شاخه های ایت بال، ناین بال و تن بال می باشد. این سه زیر شاخه تقریبا به هم شبیه هستند و تفاوت عمده میان آن ها تعداد توپ و قوانین بازی است.

8 بال (ایت بال)

معروف ترین این سبک ها ایت بال است. تشخیص بازی ایت بال کار راحتی است، کافی است به چیدمان مثلثی توپ ها دقت کنیم و تعداد توپ ها را بشماریم (این بازی دارای 15 توپ است و اگر کیوبال را هم در نظر بگیریم در مجموع 16 توپ خواهیم داشت). همان طور که از نام این بازی پیداست، هر کدام از بازیکنان در این بازی 8 توپ دارند که باید آن ها را داخل سبد بیندازند و در آخر توپ شمsاره 8 را وارد سبد می کنند و بازی تمام می شود. محبوبیت این بازی در ایران و سراسر جهان به قدری بالاست که سالانه مسابقات جهانی و بسیار حرفه ای در این سبک انجام می گیرد.

9 بال (ناین بال)

سبک های ناین بال و تن بال هم در رتبه بعدی محبوبیت قرار می گیرند. سبک ناین بال مانند نامش دارای 9 توپ است و اگر کیوبال را هم حساب کنیم در مجموع 10 توپ خواهد داشت. در این بازی بازیکنان براساس شماره توپ ها را وارد سبد می کنند. می توان گفت این سبک در این لیست سخت ترین سبک بازی است و مهارت بیشتری می طلبد.

10 بال (تن بال)

قوانین تن بال هم شبیه ناین بال است، اما کمی سخت گیری بیشتری در ضربات و خطاها دارد. این بازی در تمامی تورنمنت های بین المللی و مسابقات حرفه ای وجود دارد و بسیار مورد علاقه بیلیارد بازان حرفه ای می باشد.

همان طور که از نام بازی تن بال معلوم است، این بازی دارای 10 توپ رنگی و یک توپ کیوبال است که در مجموع 11 توپ می شود. توپ ها نیز همانند سبک ایت بال یعنی توپ شماره 1 در راس بالایی هرم، توپ شماره 10 در وسط هرم و کیوبال نیز خارج از مثلث در جایی که افراد حاضر به توافق برسند، قرار می گیرد. قانون اصلی و بسیار مهم این بازی این است که پس از چیدن توپ ها، دیگر هیچ کس حق و اجازه دست زدن به توپ ها و جا به جا کردن آن ها را ندارد.

قانون بعدی در تن بال این است که فرد با زدن ضربه شروع، باید حتما یا یک توپ را پاکت کند و یا سه توپ به باندها برخورد کند. در این هنگام اگر کیوبال پاکت شود، یا توپی از داخل میز به بیرون پرتاب شود و یا این که کیوبال در ابتدای ضربه به توپ شماره 1 برخورد نکند، خطا شده و توپ ها باید دوباره چیده شده و حریف بازی را آغاز کند. ادامه بازی نیز بدین صورت است که باید کمترین توپ ها پاکت شوند تا هنگامی که توپ شماره 10 داخل سبد بیفتد. خطای بیشتر از 3 بار باعث باخت فرد می شود و خطاها و جریمه ها نیز معمولا توسط داوران تعیین می شود.

اسنوکر (snooker)

در واقع اسنوکر یک بازی مشتق شده بیلیارد است و به کلی با رشته های پول و کرامبال متفاوت است. این بازی در هند متولد شده است. در زمانی که هند مستعمره بریتانیا بود، سربازان ارتش انگلستان در هند بیلیارد بازی می کردند. میز این بازی از میز های معمولی بیلیارد بزرگ تر است، همچنین توپ های بیشتری نسبت به پول دارد. سبک این بازی به کلی با پول متفاوت است و تورنومنت های مخصوص به خود را دارد. تعداد توپ های این بازی 22 عدد است و بازی بسیار وقت گیرتر و سخت تر از بازی های رشته پول است.

کارامبول (carom ball)

این سبک دارای نام های مختلفی است، که معروف ترین این نام ها carom billiards و carambole می باشند و آن را بر روی میزهای بدون سوراخ بازی می کنند. فرانسوی ها در قرن 18 این بازی را اختراع کردند. امروزه این سبک به حاشیه رفته است و کمتر کسی به سراغ آن می رود. در کشور ما نیز این سبک شناخته شده نیست. همچنین این سبک سه زیر شاخه دارد که نام آن عبارت اند از:

• balkline – one
• cushion
• three cushion

میز این سبک با میزهای دیگر متفاوت است و توپ ها نیز از پلاستیک فشرده شده ساخته می شود و اندازه آن ها کمی از توپ های سبک پول بزرگ تر و وزنشان سنگین تر است.

قیمت میز بیلیارد

قیمت میز بیلیارد، به موارد زیادی بستگی دارد. مهم ترین مورد جنس بدنه و چوب میز می باشد که از چه نوع چوبی استفاده شده است. همچنین قیمت میزها، براساس سنگ به کار رفته می تواند متفاوت باشند. در میزهای با کیفیت عالی معمولا از سنگ های 3 تکه کریستالی و یا مرمریت به کار می رود. تکه ای بودن سنگ، باعث می شود که سطح میز در اثر تغییرات آب و هوایی، تغییرات رطوبت محیط و ضربه های ناگهانی، شکسته یا تا خورده نشود و سطح میز همواره صاف و یک دست باشد. البته در برخی میزهای با ابعاد کوچک تر و ارزان تر، از سنگ های یک تکه و ارزان قیمت استفاده می شود.

نکته بعدی که در قیمت میز بیلیارد تاثیرگذار است، جنس ماهوت به کار رفته در پوشش میز می باشد. ماهوت های موجود در بازار که قیمت مناسبی دارند، معمولا ترکیبی از پشم و نایلون می باشند. میز های بیلیارد گران قیمت و یا انواعی که در مسابقات استفاده می شوند، معمولا ماهوتی با جنس پشم 100 % دارند.

باشگاه ها، سالن ها و مراکز بیلیارد در تهران

باشگاه هایی نظیر توپ چو، چهلستون، پیشکسوتان، اودال، اریکه، وفایی، کلاسیک، پاپلی و… در راستای رفاه حال شما شهروندان گرامی و با هدف به ارمغان آوردن لحظاتی شاد و به یاد ماندنی در پایتخت ایران آماده خدمات رسانی می باشند.

بیلیارد به سبکی متفاوت

امروزه به سبب گسترش مشغله های ذهنی و البته پیشرفت روزافزون دنیای تکنولوژی، بازی های آنلاین با پشتیبانی از سیسستم عامل های اندروید و ios، از جایگاه ویژه ای در میان مخاطبان برخوردار می باشند. از جمله بازی های آنلاین بیلیارد می توان به بازی آنلاین بیلیارد ایت بال چند نفره، بازی بیلیارد آنلاین و.. اشاره کرد.

سخن پایانی

آیا شما تجربه انجام بازی بیلیارد را دارید؟ کدام نوع این بازی را بیشتر دوست دارید؟ تجربیات خود را از طریق بخش کامنت های سایت با ما و سایر کاربران بازیزا به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول