بازی نوستالژیک هفت سنگ

اگر بخواهیم در مورد بازی های محلی و بومی صحبت کنیم، قطعاً هفت سنگ اولین گزینه خواهد بود. هفت سنگ یک بازی ساده و پرنشاط برای کودکان و نوجوانان است که با هدف به کارگیری حواس گوناگون، کار تیمی و روحیه از خودگذشتگی پایه گذاری شده است. با ما در ادامه این مطلب از بازیزا همراه باشید تا به تاریخچه بازی هفت سنگ، قوانین و روش بازی هفت سنگ بپردازیم.

فهرست مطالب

• تاریخچه بازی جذاب هفت سنگ
• بعد روانشناسی بازی
• چرا هفت سنگ؟
• وسایل مورد نیاز بازی زیبای هفت سنگ
• آموزش بازی هفت سنگ
• شکل دیگر بازی هفت سنگ
• دلایل کمرنگ شدن هفت سنگ
• در پایان
• سوالات متداول

تاریخچه بازی جذاب هفت سنگ

از تاریخچه بازی هفت سنگ چیز زیادی در دسترس نیست، اما از برخی کتاب ها و منابع قدیمی می توان دریافت که در قرن های گذشته نیز هفت سنگ یکی از بازی های مورد علاقه و محبوب مردم ایران بوده است. این بازی کاملاً ایرانی است و متناسب با فرهنگ و اجتماع ایران که بر پایه همکاری، دورهمی و هم فکری است طراحی شده است. هفت سنگ با توجه به تنوع فرهنگ و قومیت های ایرانی یکی از پرطرفدارترین بازی ها و سرگرمی های کودکان و بزرگسالان در قرن ها و دهه های گذشته بوده است.

بعد روانشناسی بازی

هفت‌ سنگ، تمرین همکاری و زندگی اجتماعی است، تمرین مسئولیت‌پذیری، تمرین این که بچه‌ها بدانند بدون همکاری با هم امکان باخت وجود دارد و خطای یک نفر همه زحمت‌های یک گروه را بر باد می‌دهد. هفت‌ سنگ، تمرین ساختن بعد از فرو ریختن است. تمرین تمرکز داشتن در هیجانات و فشارهای زندگی و تمرین سرعت‌عمل، دویدن و مبارزه برای پیروزی است.

چرا هفت سنگ؟

شاید برای شما جذاب باشد که چرا عنوان این بازی را هفت سنگ گذاشته اند؟ چرا نام این بازی شش یا هشت سنگ نیست؟ باید بگوییم که عدد هفت از گذشته مورد توجه اغلب ادیان و فرهنگ ها و کشورهای گوناگون بوده و البته در میان ایرانیان و در آثار به جا مانده از دوران هخامنشیان و حتی قبل از آن نیز این عدد به چشم می خورد.

قطعاً هفت آسمان، هفت خط، هفت خان رستم، هفت بار دور کعبه چرخیدن و از این قبیل اصطلاحات را زیاد شنیده اید، این موارد فقط نمونه های محدودی از توجه جهانیان به عدد 7 است. ناگفته نماند که در قرآن نیز این عدد از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

وسایل مورد نیاز بازی زیبای هفت سنگ

بدون شک در دوران کودکی این بازی را با دوستان خود انجام داده اید، اما اگر جزء کسانی هستید که تا به حال تجربه انجام این بازی را نداشته اید، تمام قوانین این بازی را در ادامه خواهیم گفت.

بازی محلی هفت سنگ یک بازی بسیار ساده است و قوانین و پیچیدگی خاصی ندارد. برای انجام این بازی شما به یک توپ کوچک مخصوص هفت سنگ و هفت عدد سنگ نیاز دارید. البته اگر توپ هفت سنگ ندارید می توانید از توپ تنیس یا توپ پلاستیکی استفاده کنید.

تعداد بازیکنان این بازی بین 8 تا 16 نفر است که باید به دو گروه مساوی تقسیم شوند. این بازی را می توانید با تعداد کمتر نیز انجام دهید، اما اگر تعداد بازیکنان بیشتر باشد، هیجان بازی به نسبت بیشتر خواهد بود.

آموزش بازی هفت سنگ

برای شروع بازی ابتدا باید هفت قطعه سنگ را روی یکدیگر قرار دهید و سپس در فاصله هفت قدمی و یا هفت متری از سنگ ها یک خط بکشید. فاصله قرار گیری بازیکن از سنگ قابل تغییر است و این فاصله با توافق بازیکنان دو گروه انجام می شود. پس از تقسیم بندی افراد به دو گروه مساوی، یک گروه به عنوان مهاجم و یک گروه به عنوان مدافع بازی می کنند.

گروه مهاجم باید یکی از بازیکنان خود را به عنوان رهبر انتخاب کنند، در انتخاب رهبر یا سرگروه باید دقت شود که او نسبت به دیگر افراد گروه چالاک تر و دونده تر باشد تا بتواند کارهای بیشتری را انجام دهد، به طور مثال توپ را در پشت خط به طرف سنگ ها پرتاب کند و تلاش کند تا تعداد کمتری از سنگ ها را بیندازد. در این صورت بر روی هم گذاشتن آن ها هم راحت تر است و رسیدن به پیروزی آسان تر می شود. بنابراین یک تیم در محل پرتاب و تیم دیگر در پشت سنگ ها می ایستد.

پرتاب توپ در بیشتر مواقع بر عهده رهبر یا بازیکنی است که قدرت و تمرکز بهتری در هنگام پرتاب دارد. اگر توپ به سنگ ها برخورد نکند، جای تیم مدافع و مهاجم عوض می شود، البته در این بازی تیم مهاجم از شانس بیشتری برای امتیاز گرفتن برخوردار است. در نهایت هر تیمی که سریع تر به هفت امتیاز برسد، برنده بازی هفت سنگ خواهد بود.

تیمی که توپ را به طرف سنگ ها پرتاب کرده است، پس از برخورد به سنگ ها باید با همکاری هم گروهی های دیگر خود، به مکان های مختلف فرار کنند تا توپ به آن ها برخورد نکند و گروه مدافع را از سنگ ها دور کنند تا بتوانند بار دیگر سنگ ها را روی یکدیگر قرار دهند.

تیم مدافع باید توپ را به طرف بازیکنان تیم مهاجم پرتاب کند. در صورتی که توپ به هر یک از بازیکنان برخورد کند باید آن بازیکن، بازی را ترک کند. این پرتاب تا زمانی که همه بازیکنان از بازی خارج شوند ادامه می یابد. در این میان تیم مهاجم باید تلاش کند تا در حین پرتاب توپ به طرف بازیکنانش یک نفر را برای قرار دادن سنگ ها روی هم پیش قدم کند.

در صورتی که تیم حریف بتواند همه بازیکنان خود را قبل از این که سنگ های ریخته شده با توپ روی یکدیگر قرار داده شوند از بازی خارج کند، یک امتیاز کسب می کند.

حتی اگر یکی از بازیکنان تیم مهاجم در جریان بازی مانده باشد، می تواند سنگ ها را روی یکدیگر قرار دهد و امتیاز را برای هم گروهی های خود کسب کند. بر عکس این قضیه نیز صادق است. در صورتی که حتی یک بازیکن از تیم مدافع مانده باشد می تواند همه مهاجمین را با پرتاپ توپ از بازی بیرون کند. پس از کسب امتیاز هفت جای دو تیم مدافع و مهاجم عوض می شود.

شکل دیگر بازی هفت سنگ

این بازی در شکل دیگری با شرایط فوق درون یک دایره بزرگ اجرا می‌شود. در مرکز همین دایره، دایره‌ای کوچک‌تر که محل چیدن هفت سنگ است رسم می شود. همه بازیکنان در خارج از دایره‌ها هستند و بعد از برخورد توپ گروه اول و ریختن سنگ ها یکی از افراد گروه دوم تمام اعضای گروه اول را در داخل دایره تعقیب می‌کند، تا آن‌ها را با دست بزند و مانع از چیدن سنگ‌ها روی هم شود و هر گاه خسته شد، نفر بعدی مسئولیت تعقیب را به عهده می‌گیرد.

خطاهای بازی هفت سنگ

1. در صورتی که پای فرد پرتاب کننده توپ از تیم مهاجمین، بر روی خط مقرر کشیده شده قرار گیرد یا خط مذکور را رد کند خطا اعلام شده و فرصت پرتاب را از دست می دهد.
2. بازیکنان تیم مدافع تحت هیچ شرایطی نمی توانند از حرکات افراد مهاجم جلوگیری کنند و صرفا وظیفه دارند تا با انتقال درست توپ و پرتاب درست یک بازیکن را از بازی حذف کنند.
3. بازیکنان مهاجم نمی توانند از محدوده زمین بازی با توپ یا بدون توپ خارج شوند.
4. اگر بازیکنان مدافع از محدوده مشخص زمین بازی خارج شوند، خطا اعلام شده و در مقابل یک پرتاب اضافه در اختیار تیم مهاجم قرار می گیرد.
5. لمس بازیکن‌های مهاجم باید هنگام پرتاب در نیمه دایره مقابل خط پرتاب باشد.
6. حداکثر فاصله خط محیطی با انتهای فضای سالن ۳ متر می‌باشد.

دلایل کمرنگ شدن هفت سنگ

این روزها به دلیل کم تر شدن دورهمی ها و فضاها در زندگی شهری، بازی محلی و قدیمی هفت سنگ نسبت به گذشته کم رنگ شده است. وسایل الکترونیکی، بازی های کامپیوتری و پلی استیشن ها نیز از دلایل دیگر مرتبط با این مسئله هستند. اما خوشبختانه برخی از مراکز آموزشی مانند؛ مهدکودک ها و خانه های بازی همچنان این بازی اصیل ایرانی را در محوریت کار خود قرار می دهند.

با وجودی که در برخی از سایت ها و مراجع غیر رسمی این بازی به زبان های گوناگون ترجمه و توضیح داده شده است تا مردم کشورهای مختلف بتوانند از آن استفاده کنند، اما متاسفانه به دلایل گوناگون این بازی ایرانی نتوانست آن طور که باید در سطح جهان بازتاب پیدا کند و طرفدارانی را به خود اختصاص دهد. علاوه بر آن این بازی تاکنون نتوانسته است در سازمان های جهانی گوناگون نیز ثبت شود. با ارائه بازی هفت سنگ در قالب اپ و بازی کامپیوتری می توان کمک بسزایی را در حفظ این بازی بومی و اصیل انجام داد.

در پایان

بازی هفت سنگ یک بازی دسته جمعی است که هدف از انجام این بازی برای کودکان، رشد اجتماعی و طبیعی کودک است. این بازی می تواند سرعت انجام و عکس العمل کودک را افزایش دهد و او را با مفاهیمی مانند؛ رهبری، همکاری، شکست و پیروزی آشنا کند. بزرگسالان نیز می توانند از انجام این بازی پرتحرک و شاد برای گذراندن اوقات فراغت خود کنار یکدیگر استفاده کنند.

 

سوالات متداول در زمینه بازی هفت سنگ